Jest to moment, w którym dwoje ludzi patrzy sobie głęboko w oczy, powoli się obejmuje i zaczyna tańczyć razem w idealnej harmonii. Od razu wiadomo, że tych dwoje jest ważnych dla siebie nawzajem. Taki obraz sygnalizuje, że ta para znajduje się na wczesnym etapie miłości.

Powszechnie wiadomo, że zakochani często i długo patrzą sobie wzajemnie w oczy. Ale czy działa to także w drugą stronę? Czy można wywołać uczucie zakochania, skłoniwszy ludzi, aby patrzyli się sobie w oczy?

W latach 80. XX stulecia James Laird i jego współpracownicy z Uniwersytetu Clarka w Massachusetts przeprowadzili pewien interesujący eksperyment. Badacze obwieścili fałszywą informację, że poszukują ochotników do eksperymentu, dotyczącego istnienia percepcji pozazmysłowej.

Eksperyment przebiegał następująco. Dwoje uczestników różnej płci, którzy nigdy wcześniej się nie widzieli, spotykali się w laboratorium o określonej godzinie. Proszono ich następnie o wykonanie ćwiczenia przygotowującego ich do testu telepatii. Jeden z eksperymentatorów tłumaczył im, że przed testem telepatii muszą wykonać ćwiczenie budujące kontakt i prosił, by spędzili kilka chwil patrząc sobie głęboko w oczy. Następnie zabierano ich do osobnych pokoi, gdzie jednemu z nich pokazywano proste rysunki, a drugi miał za pomocą telepatii zgadnąć, co przedstawiały te rysunki.

Eksperyment generalnie nie miał nic wspólnego z badaniem percepcji pozazmysłowej, a rzekomy test telepatyczny był tylko przykrywką do badań nad psychologią miłości.

Otóż powszechnie uważa się, że zakochiwanie się to bardzo złożony proces, w którym liczy się wygląd, osobowość, chemia i zbieg okoliczności. Laird podejrzewał, że to niekoniecznie prawda. Zastanawiał się, czy tajemnicze uczucie zakochania nie jest zjawiskiem o wiele mniej złożonym niż się powszechnie przypuszcza.

Czy uczucie zakochania dałoby się wywołać w krótkim i odpowiednio wypełnionym czasie? Z obserwacji wiadomo, że zakochani często i długo patrzą sobie wzajemnie w oczy. Laird chciał się przekonać, czy można wywołać uczucie zakochania, skłoniwszy ludzi, aby patrzyli się w sobie w oczy? Dlatego wymyślił wiarygodny pretekst dla przedłużonego kontaktu wzrokowego między dwojgiem obcych ludzi – badanie istnienia percepcji pozazmysłowej. W ten sposób nieświadomi uczestnicy eksperymentu zostali skłonieni do patrzenia sobie w oczy, a zatem zachowania takiego, jakby się sobie wzajemnie spodobali. Laird przypuszczał, że to wystarczy, aby zainicjować uczucie zakochania.

Po zakończeniu eksperymentu wszystkich uczestników poproszono, aby ocenili swoje uczucia wobec partnera, który został przydzielony im w badaniu. Wyniki badań pokazały, że Laird miał słuszne przypuszczenia. Uczestnicy eksperymentu przyznawali, że ich partner w eksperymencie naprawdę im się podoba i że jest im bliski.

Wynik eksperymentu przeczy zatem powszechnej opinii. Potwierdza, że nie tylko nasze myśli i uczucia wpływają na nasze zachowanie, ale również to, jak postępujemy ma wpływ na to, co myślimy i czujemy.

Laird nie był jedynym badaczem, który wykorzystał taki pogląd na ludzkie zachowanie w badaniach nad psychologią miłością. Inny eksperyment, przeprowadzony przez Arthura Arona i jego współpracowników z Uniwersytetu Stanu Nowy Jork pokazał, że takie podejście może pomóc już istniejącym parom zbliżyć się do siebie. Aron zastanawiał się, czy przełamanie małżeńskiej monotonii i zrobienie razem czegoś nowego i zabawnego spowodowałoby, że partnerzy na nowo zakochają się w sobie? Zamieścił w prasie ogłoszenie, że poszukuje par do wzięcia udziału w eksperymencie badającym „czynniki wpływające na związek”.

Wynik eksperymentu potwierdził, że zaangażowanie par w jakieś ekscytujące wspólne przedsięwzięcie może na nowo obudzić dawne emocje w związku. Eksperyment Arona pokazuje, jak dalece nasze zachowanie mogą kształtować nasze myśli i uczucia. Tak jak patrzenie w oczy komuś obcemu może wywołać uczucie zainteresowania tą osobą, tak samo wykonywanie przez parę małżonków czynności przypominających wczesne chwile przeżyte razem, może pomóc w rozbudzeniu dawnych namiętności.