Badania socjologiczne potwierdzają, że wiara w przesądy jest głęboko zakorzeniona we współczesnych społeczeństwach. Przesądy to przekonania zbiorowe, podzielane przez członków danego społeczeństwa. Jest to system symboli wyrażający się w sądach na temat tego, co powinno występować lub pojawiać się w poszczególnych sytuacjach.

Łacińska nazwa przesądów „superstes” oznacza „to, co przeżywa”. Zgodnie z nią, przesądy to materialne pozostałości "starej" wiedzy czy poglądów. Przesądy narodziły się bardzo dawno temu. Pochodzą z czasów pogańskich, albo jeszcze wcześniejszych, a mimo to są bardzo mocno zakorzenione do dziś.

Co ciekawe, przesądy podzielane przez członków odmiennych społeczeństw mogą oznaczać odmienne rzeczy. Np. czarny kot, który przebiega nam drogę nie jest dobrze widziany w społeczeństwie polskim. Taka osoba może spodziewać się pecha, ponieważ uznajemy jako społeczeństwo, że taki kot chciał zerwać więź łączącą nas z Bogiem. W takiej sytuacji należy splunąć przez lewe lub przez prawe ramię lub zmienić drogę. Tymczasem kot w niektórych kulturach uważany jest za zwierzę święte. Za jego zniesławienie groziła nawet śmierć. W średniowieczu uznano go za pomocnika czarownicy i wcielenie diabła.

Generalnie funkcją przesądów jest ochrona przed tym, co nam zagraża. I tak, najkorzystniej dla małżeństwa jest, kiedy ślub weźmie się w miesiącu, które w swojej nazwie zawiera literę „R”, natomiast majowe śluby są skazane na porażkę. Koniec związku jest często nieunikniony, choć można ratować związek pewnymi rytuałami zapobiegającymi nieszczęściu. I odwrotnie, rozłączanie idących kochanków, którzy trzymają się za ręce powoduje zerwanie więzi lub kupienie ukochanemu zegarka powoduje skrócenie czasu spędzonego razem.

Wielu studentów wierzy w „rytuały”, takie jak kopniak na szczęście przed egzaminem lub życzenie „połamania nóg”. Życzenie „połamania nóg" jest jakby przekomarzaniem się z losem po to, aby odwrócić nieszczęście w szczęście.

Inny przesąd związany jest z piątkiem 13. W naszej kulturze piątek 13 jest szczególnie obciążony już od czasów pogańskich, gdzie w 1307 roku na rozkaz króla Francji Filipa Pięknego aresztowano i zabito wszystkich członków zakonu templariuszy. Piątek to dzień śmierci Jezusa, podobno Ewa zjadła jabłko z drzewa poznania też w piątek. Sama liczba 13 jest pechowa w tradycji biblijnej – podczas ostatniej wieczerzy było 13 osób. Inaczej jest w tradycji żydowskiej, gdzie 13 jest liczbą szczęśliwą, podobnie jak w Japonii, Meksyku. W północnej, protestanckiej części Niemiec piątek 13 uchodzi za dobry termin ślubu. A zatem są miejsca na świecie, gdzie piątek 13 nie ma złej sławy.

Czy Polacy chętnie kierują się przesądami?

Badanie przeprowadzone w roku 2011 przez CBOS „Przesądy wciąż żywe” pokazuje, że Polacy dość silnie wierzą w przesądy. Co czwarty Polak stwierdził, że 13 w piątek ma się szczególnie na baczności, a mniej więcej co piąty cofa się na widok czarnego kota.

Najbardziej popularnym przesądem jest trzymanie kciuków za kogoś lub za coś. Niemal jedna trzecia Polaków wierzy, że taki gest może przynieść powodzenie. Z kolei wśród przesądów wróżących niepowodzenie, najpopularniejszym jest stłuczenie lustra oraz czarny kot przebiegający drogę. W takie przesądy wierzyło w 2011 roku odpowiednio 25% i 22% badanych.

Okazuje się, że wiara w przesądy wśród Polaków jest silna. W roku 2006 niemal każdy Polak (ponad 90%) potrafił wymienić co najmniej trzy przesądy, które zna i czasem się do nich stosuje. Najbardziej popularnym przesądem wśród badanych okazało się trzymanie kciuków. W to, że taki gest może przynieść powodzenie wierzyła blisko jedna trzecia badanych (29%). Co czwarty dorosły Polak ufał natomiast, że szczęście może przynieść kominiarz. Wśród przesądów wróżących niepowodzenie, najpowszechniejsze było stłuczenie lustra oraz czarny kot przebiegający drogę – wierzyło w nie odpowiednio 25% i 22% ankietowanych.