Hawajski taniec 'hula'- trochę legend i historii 'hula'...

Początki tańca hula nie są znane. Hawajczycy twierdzą zgodnie, że pierwszym tancerzem był bóg lub bogini, co uczyniło z tańca święty rytuał. Istnieje kilka legend mówiących o powstaniu hula. Jedna z nich dotyczy Laka - bogini hula, która zgodnie z wierzeniami dała życie tańcowi hula na wyspie Moloka'i, a dokładniej w świętym miejscu Ka'ana. Po śmierci bogini jej szczątki zostały pochowane u stóp wzgórza Pu'u Nana.

Inna legenda przedstawia historię powstania tańca hula w sposób następujący: Hi'iaka tańczyła taniec hula aby udobruchać swą zapalczywą siostrę - Pele -boginię wulkanu. Zgodnie z tą historią początki hula możemy zlokalizować na Kaua'i, na północnym brzegu doliny Ha'ena.

Kolejna wersja powstania tańca hula mówi, iż Pele, bogini ognia wędrowała w poszukiwaniu dla siebie schronienia, w którym mogłaby się ukryć przed swą siostrą Namakaokaha'i - bogini oceanów. W końcu dotarła na wyspę, gdzie fale morskie nie mogły jej już dosięgnąć i aby uczcić swój tryumf zaczęła tańczyć na kraterach znajdujących się na wyspie. Był to pierwszy taniec hula.

Historycznie patrząc na hula zakwalifikujemy go jednak do grupy tańców polinezyjskich. Niezwykle częste jest utożsamianie tańców polinezyjskich z tańcem hula. Jest to jednak błędem gdyż poza hula możemy tam wyróżnić także inne formy taneczne,  takie jak na przykład taniec pochodzący z wysp: Tahiti, Samoa, Tonga czy Aoteara - czyli Nowej Zelandii. Szczególnie często mylony jest z hula taniec tahitański, który choć podobny pod względem wykorzystania ruchów bioder i strojów tancerzy różni się mocno gdy chodzi o rytm i ekspresję.

Ponieważ tańcowi przypisywano boskie pochodzenie był on dla Hawajczyków boskim rytuałem i towarzyszył ceremoniom religijnym heiau. Tańczony był w rytm bębna pahu - wydrążonego pnia palmy kokosowej. Szkolenie tancerzy w halau hula (szkołach hula) podlegało bardzo surowym zasadom. Uczniowie musieli być absolutnie posłuszni swojemu nauczycielowi - kumu, ponieważ wierzono, że najdrobniejszy błąd w tańcu mógł spowodować nieszczęście, nawet śmierć, a już w najlepszym razie uczynić ceremonię nieważną.

Tańcowi towarzyszył śpiew. Historyczne hawajskie pieśni mele nawiązywały do historii Hawajów oraz ich religii. Korespondowały one z tańcem, który z kolei gestami dłoni, masażem ma-uri, odzwierciedlał wyśpiewywane pieśni.

Historycznym kostiumem tancerza hula były spódnice z trawy, zarówno dla kobiet jak i mężczyzn, sukienki oraz malo (dla tancerzy płci męskiej) - kawałek materiału przewiązanego na biodrach. Jak w wielu tańcach etnicznych tak i w hula tancerki początkowo tańczyły nie zasłaniając piersi.

W XIX wieku taniec hula o mało nie zniknął. Stało się to za sprawą misjonarzy, którzy po dotarciu na wyspy hawajskie ogłosili ten taniec pogańskim i grzesznym. Nowo ochrzczeni ali'i (szlachta i książęta) zmuszeni byli zakazać tańca hula, choć w tajemnicy chętnie mu wciąż patronowali. Ocalenie hula zawdzięczamy królowi Dawidowi Kalakaua, który wspierał tradycyjną, ludową sztukę hawajską.

Obecne hula różni się znacznie od swego historycznego pierwowzoru. Przemiana hula dokonała się na początku XX wieku, kiedy stał się towarem mającym bawić turystów. Wtedy to wykształciły się dwa podstawowe gatunki hula, jak znamy je obecnie: hula kahiko i hula auana. Najkrócej mówiąc kahiko to klasyczny hula, zachowany w prawie niezmienionej formie. Tańczony jest do oryginalnych, historycznych pieśni hawajskich. Również strój tancerzy wzorowany jest na tym historycznym. Kahiko hula jest uważane za 'święte hula' - rytuał, który dla wielu wciąż ma swe głębokie, religijne znaczenie. Towarzyszy mu dźwięk tradycyjnych instrumentów,  takich jak ipu, pahu, puniu. Hula auana to bardziej współczesna forma tańca hula, powstała na bazie starych wzorców i wpływów zachodnich. Pieśni mele często śpiewane są w języku angielskim, a ich treść zwykle dotyczy najnowszej historii Hawajów oraz wszystkich aspektów życia Hawajczyków, jak choćby... surfingu :). Hula auana często towarzyszy dźwięk insrumentów strunowych, np. popularnego ukelele. Taniec hula jest tańcem często towarzyszącym masażowi ma-uri, w celu nakreślenia jego intencyjnej roli, odblokowującej nasze ciało i nasz umysł.

Od lat 70 XX wieku natomiast obserwujemy wzmożone zainteresowanie tym tańcem. Wielu określa to zjawisko mianem Hawajskiego Renesansu.